Einde van de winter

Hansbeke_Merendreestraat

Ursel_rug

Ronsele_weiland

Merendree_Hansbekestraat

Helden 18 & 19 Erik Blomme & Walter Notteboom expertise archivering

Erik Blomme is 25 jaar archivaris in Maldegem.  Samen met zijn medewerkers heeft hij een enorm werk verzet in die periode. De ongestructureerde stapel dozen en documenten die zij eind jaren 80 op de zolder van het Maldegemse gemeentehuis aantroffen, is intussen omgevormd tot een bloeiend archief dat zo’n 900 bezoekers per jaar over de vloer krijgt. Maar Erik, zijn collega’s en archiefvrijwilligers zijn niet van plan op hun lauweren te rusten. “Het blijft een work-in-progress”, aldus Erik.  De archiefwerking richt zich in het bijzonder op digitalisering en blijft nog altijd nieuw materiaal verzamelen en verwerken. Erik zelf heeft met veel interesse cursussen gevolgd ivm preservatie en restauratie van papier en boeken, en wil zich daar in de toekomst verder praktisch in specialiseren. Die kennis en ervaring komen goed van pas in een hedendaagse archiefwerking.

Walter Notteboom was altijd al geïnteresseerd in geschiedenis: “Als onderwijzer in het 6^de leerjaar maakte ik dankbaar gebruik van de vele aanknopingspunten op vlak van geschiedenis die Maldegem te bieden heeft.” Hij richtte mee de heemkundige kring op en werd in 1984 meteen ook voorzitter. De vereniging gaf tal van boeken uit over de gemeente, heeft net het 17^de jaarboek uit en kan nog steeds op veel leden rekenen. Walter noemt de ordening en openstelling van het gemeentearchief door archivaris Erik Blomme een grote stap vooruit.

Walters wens voor de toekomst:“We hopen dat enkele jongeren door het enthousiasme en de inzet van de ouderen zullen besmet worden, want de taak van het Ambacht is nog niet af…”

tekst: Nele Van Uytsel

Held 16 Heldin 17 Patrick Huyghe & Mariette De Craene_expertise krulbolsport

Hoewel Patrick Huyghe in zijn jeugd niet wild was van de krulbolsport, sloeg op een zeker moment de vonk over. Deze vonk werd al snel een laaiend vuur, een gedreven passie voor deze intrigerende volkssport. Sinds 1976 is Patrick actief bestuurslid en secretaris, sinds 2000 voorzitter van de Belgische Krulbolbond die midden jaren 70 groeide uit de werking rond de Wintertrofee.

Aanvankelijk hield de BKB zich enkel bezig met de sportieve aspecten en wedstrijdorganisatie van de krulbolsport, maar sinds het project Expo Krulbol in 2005 heeft de BKB met veel enthousiasme een hele erfgoedwerking uitgebouwd. Dat was het begin van een traject dat naar een heus bezoekerscentrum heeft geleid in de molen op Doornzele-Dries. Ondertussen ontsluit de BKB zijn materiaal ook via Erfgoedbank Meetjesland en werkte men mee aan een erfgoedproject rond het aanleggen van een krulbolbaan.

Ook Mariette De Craene is zeer gedreven met de krulbolsport bezig en ze is als erfgoedvrijwilliger een echte drijvende kracht in de erfgoedwerking van de BKB. Met veel inzet, maar vooral ook met veel plezier ontfermt zij zich samen met collega-vrijwilligers over het onderhoud van de krulbolexpo in de molen, het ontvangen en rondleiden van groepen, het geven van krulbolinitiaties en het opsporen en digitaliseren van erfgoedmateriaal.

De BKB hecht met reden veel belang aan het opsporen en kenbaar maken van de krulbolgeschiedenis- en traditie.  Een bijzonder wapenfeit is dat de Krulbolsport, na vele inspanningen van de BKB en andere partners, is erkend op de Vlaamse lijst van Immaterieel Cultureel Erfgoed.

“Erfgoed en toerisme zijn zeer belangrijk voor de uitstraling van de volkssporten. Mensen die naar de molen in Doornzele komen, zouden we anders misschien niet bereikt hebben. Ook via de Erfgoedbank kunnen we een ander publiek bereiken. Op die manier leren ook niet-krulbolders ons kennen. Vroeger waren het de wedstrijden die primeerden. Sinds enkele jaren hebben we ingezien dat jeugd, recreanten en een ruimer publiek heel belangrijke doelgroepen zijn,”aldus Patrick.

Deze inspanningen van de BKB vinden onmiskenbaar hun weerklank als promotie voor de krulbolsport, die bloeit als nooit tevoren. De BKB vormt op die manier een voorbeeld dat stillaan navolging vindt bij andere volkssporten.

tekst: Nele Van Uytsel

Heldin 15 Heemkundige Kring Selsaete_expertise Heemkunde

Van links naar rechts: Rosa De Decker, Céline Dekmijn, Beatrice De Caluwé, Yvonne Van Hecke, Cynthia De Clercq, Rosita Dhondt, Denise Dekmijn, Arlette Janssens, Jacqueline Misson

“De Heemkundige Kring Selsaete werd opgericht in 1995. Het initiatief kwam er door het besef dat er op het gebied van heemkunde en erfgoed nauwelijks iets gebeurde in Zelzate. Heemkundige Kring Selsaete wilde daar absoluut iets aan doen: via regelmatig overleg en initatieven zoals de uitgave van tijdschrift ‘De Turfsteker’ willen de leden het verleden zichtbaar maken voor het heden en ook het heden bewaren voor de toekomst.

Met een overwegend vrouwelijk aantal actieve leden vormt HK Selsaete een opvallende uitzondering binnen het heemkundige landschap, waarin vooral mannen actief zijn. Wellicht zit het feit dat er heel veel tijd kruipt in goed heemkundig onderzoek daar voor iets tussen. Maar de Zelzaatse dames (en ook heren) zetten met veel gedrevenheid hun schouders onder hun erfgoedwerking en ze blijven ijveren voor aandacht voor het Zelzaatse verleden, onder andere via het interviewen van oudere inwoners. Hun ambitie is om in de nabije toekomst een documentatiecentrum uit te bouwen.” 

tekst: Nele van Uytsel

From Hansbeke to Zelzate with Love

 Hansbeke_stationsramen

Merendree_Eiland

 Adegem_kruisweg

 Balgerhoeke_herdenkingsschilderij WO2

 Evergem_spruitstammen

 Oostwinkel_weiland

 Ertvelde_Stoepekapel

Ertvelde_Stoepekapel

Wippelgem_molen

Held 14 Luc De Meyer_Expertise Gemeenschapsvormend erfgoed

Luc De Meyer is sinds kort op pensioen nadat hij zijn volledige loopbaan actief was als ambtenaar bij het Ministerie van Financiën. Hij is een geboren en getogen Lotenhullenaar, maar is in 1984 zijn echtgenote richting haar geboortedorp Poeke gevolgd. Hij is dus binnen de grenzen van Aalter gebleven.

Naast zijn job is Luc altijd heel erg met erfgoed bezig geweest. Dit werd hem van bij zijn geboorte met de paplepel ingegeven door zijn ouders, grootouders en andere familieleden die bijna allemaal actief waren als onderwijzer of betrokken bij de plaatselijke bibliotheek. Zo was zijn tante, “Juffrouw Antoinette”, haar hele leven tot aan haar dood betrokken bij de Heemkundige Kring het Land van Nevele. Zijn grootvader was ook actief binnen heemkunde en dialectologie en heeft enkele Aalterse spreuken en zegswijzen te boek gesteld.

Familieleden van Luc wisten al gauw waar ze terecht konden met hun familie-archief en Luc zei dan ook nooit nee wanneer men voor oude foto’s, documenten en anekdotes onderdak zocht bij hem.

Luc is voorzitter van Poeke Ingekaderd, een vereniging die zich tot doel stelt om de teloorgang van het sociale dorpsleven en haar (on)roerend erfgoed te bestrijden. Door erfgoed als methodiek in te zetten trachten ze meer erfgoedbewustzijn en samenhorigheid te creëren voor en door Poekenaren. De verschillende thema’s die ze benaderen hebben altijd met Poeke zelf te maken, de schoolgemeenschap, café’s en brouwerijen van vroeger tot nu en dit jaar komen (verdwenen) muziekverenigingen aan bod. Al deze insteken worden gelinkt aan fotografie - ook omwille van de persoonlijke passie van Luc - en daarom wordt actief op zoek gegaan naar historisch beeldmateriaal over de verschillende erfgoedthema’s. Ook hedendaags fotomateriaal wordt niet geschuwd, waardoor mooie chronologische overzichtstentoonstellingen tot stand komen.

Luc stelt soms met spijt vast dat veel dorpsbeelden op korte tijd heel sterk veranderen. Beetje bij beetje zou de vereniging Poeke Ingekaderd de dorpskern van Poeke daarom graag in zijn originele staat willen herstellen, zowel wat onroerend erfgoed als beplanting en beleving betreft. Sommige cafe’s zijn bijvoorbeeld al teruggekeerd naar het dorp en geven het dorpszicht opnieuw kleur.

Eén van de dromen van de vereniging is het het vroegere dorpspleintje omgeven door hoge lindebomen in de originele staat herstellen. Historische zaken moeten echter nog vaak wijken voor sneller doorgaand verkeer, ten koste van een leefbare dorpskern. Hier wil Poeke Ingekaderd dan ook binnen de mate van het mogelijke en op ludieke wijze proberen ingrijpen. Door verloren gewaande muziekcollectieven opnieuw samen te brengen, verdwenen café’s en hun interieurs in de oorspronkelijke gebouwen opnieuw in te richten en het lokale bier “Poeksen Bruinen” opnieuw te brouwen wordt alvast heel wat succes geoogst.

Eén van de grootste bezorgdheden is bijvoorbeeld ook de bestemming van de kerk van Poeke. Nu worden al regelmatig tentoonstellingen en andere socio-culturele activiteiten – bijvoorbeeld in het kader van Poeke Zomert – georganiseerd. Deze tendens kan mogelijk al een richting aangeven wat de herbestemming betreft.

Expertise: gemeenschapsvormende, laagdrempelige cultuur/erfgoedprojecten
(Interview Jolien Verroeye)

Heldin 13 Iris De Pover_Expertise gids en culinair erfgoed

Iris De Pover is gids in het Canada War Museum, op het Canadees kerkhof in Adegem (Maldegem) en in het Plattelandscentrum Meetjesland in Sint-Laureins en is actief lid van het Culinair GenootschapMeetjesland.

Ze volgde hotelschool aan Spermalie in Brugge, werkte daarna enkele jaren in een restaurant in Lembeke (Kaprijke) om daarna kok te worden in het OCMW van Assenede en wat later van Sint-Laureins.

Iris koos er later voor om thuis te blijven voor haar kinderen en rolde zo in de job van onthaalmoeder. Toen de kinderen wat groter werden, startte het Canada War Museum in Adegem net op en Iris werd gevraagd om te gidsen in het museum. Dat was het begin van een nieuwe carrière, want ook het Canadees kerkhof en wat later het Plattelandscentrum Meetjesland kwamen erbij. Daarnaast werkt ze ook regelmatig mee met gemeentelijke werkgroepen die Open Monumentendag en Erfgoeddag in Sint-laureins organiseren.

Iris was altijd al geïnteresseerd in geschiedenis, zowel lokale geschiedenis als de wereldgeschiedenis, maar in het bijzonder over de oorlogen. Iris: 

“Als vrouw bekeek ik de oorlog anders dan de meeste mannen. Mannen houden vooral van de verhalen en details van wapens, vliegtuigen en zo. Maar ik ben geboeid door het menselijke en sociale aspect van zo’n oorlog. Wat doet dat met een dorp, het dagelijkse leven. De Canadese soldaten van de Tweede Wereldoorlog, bijvoorbeeld. Zij vertrokken als kinderen uit hun land, naar een ander, onbekend continent om te vechten. Vier, vijf jaar later keerden ze terug, maar dat waren geen kinderen meer. Het waren volwassen mannen met een trauma.”

Na al die jaren gidsen, met rechtstreekse getuigen in contact komen en opzoekingen doen, heeft Iris al een uitgebreide kennis opgedaan over de Tweede Wereldoorlog en de Canadese soldaten in het bijzonder. Ze wordt dan ook regelmatig gecontacteerd met vragen zelfs vanuit Canada. Iris:

“Laatst hadden Meetjeslanders een niet verstuurde brief van een Canadees aan zijn familie teruggevonden. Momenteel ben ik de familie van die soldaat in Canada aan het zoeken. Het is niet eenvoudig en dikwijls een werk van lange adem, maar je leert de kanalen wel kennen op de duur.”

Iris is ook actief lid van het Culinair Genootschap Meetjesland. Ze heeft natuurlijk haar koksopleiding en ervaring. Leg daarbij de interesse in geschiedenis en het trotse bezit van haar familierecepten en zo komen we snel bij het Culinair Genootschap terecht. Het Culinair Genootschap werkt rond typisch Meetjeslandse recepten, eetgewoonten en tradities. Ze zoeken actief naar authentieke recepten, werken met vergeten groenten en fruit, demonstreren hoe het vroeger was in de keuken, enz.

In de toekomst wil Iris graag verder de jonge generaties leren over de oorlog. 

“Koning Albert I zei na de Eerste Wereldoorlog 'Het vergeten is een belediging van het verleden en een bedreiging voor de toekomst.'. Daarom wil ik die kinderen de oorlogsgeschiedenis leren kennen. Als we een groep Canadezen op bezoek hebben, brengen we schoolkinderen met hen in contact. De Canadezen appreciëren dat het hier nog leeft en voor de kinderen wordt de oorlog meer dan een verhaal in de geschiedenisboeken.”

(Interview Hanne Couckuyt)